Teknoloji çağında yaşıyoruz. Hayatımızın önemli bir kısmı artık dijital ortamda geçiyor. Sosyal medya hesaplarımız, dijital fotoğraf arşivlerimiz, e-posta yazışmalarımız, çevrim içi dijital cüzdanlarımız ve hatta kripto para cüzdanlarımız bile bizimle birlikte yaşayan dijital varlıklarımız haline geldi. Peki, biz bu dünyadan göçtüğümüzde geride kalan bu dijital izlerimize ne olur? İşte bu noktada “dijital miras” kavramı devreye giriyor.
Dijital Miras Nedir?
Dijital miras; bir kişinin ölümü sonrası geride bıraktığı dijital varlıkların ve içeriklerin yasal akıbetini ifade eder. Bu kapsamda şunlar yer alır:
- Sosyal medya hesapları (Instagram, Facebook, Twitter/X, TikTok vb.)
- E-posta hesapları
- Dijital belge ve fotoğraf arşivleri (Google Drive, iCloud, Dropbox vb.)
- Kripto para cüzdanları ve dijital yatırımlar
- YouTube kanalı, blog sitesi gibi içerik üretimi yapılan hesaplar
- Çevrim içi oyunlar, forum üyelikleri ve dijital abonelikler
Bu hesap ve varlıkların bir kısmı maddi değere sahipken, bazıları da manevi değer taşıyabilir. Ancak hukuken her biri bir “dijital varlık”tır.
Dijital Mirasın Hukuki Statüsü Nedir?
Türk Medeni Kanunu’nda “dijital miras” terimi henüz açık bir şekilde tanımlanmamıştır. Ancak mirasın kapsamı, kişinin tüm malvarlığını içerdiği için, dijital varlıklar da bu kapsamda değerlendirilebilir.
Sosyal medya şirketlerinin çoğu (Facebook, Instagram vb.) ölen kişilere ait hesaplar için özel prosedürler belirlemiştir. Örneğin:
Facebook: Vefat eden kişinin profili anıtlaştırılabilir veya kaldırılabilir. Bunun için mirasçıların veya yasal temsilcilerin başvurması gerekir.
Instagram: Benzer şekilde, belge sunulması halinde hesap silinebilir ya da anı profiline dönüştürülebilir.
Google: “Etkin Olmayan Hesap Yöneticisi” ile kişi hayattayken dijital mirasını kime devretmek istediğini seçebilir.
Ancak bu platformların her biri farklı kurallara sahiptir ve bazıları, mirasçıların hesaplara doğrudan erişmesini kabul etmez.
Sosyal Medya Hesabını Miras Bırakmak Mümkün mü?
Bugünkü hukuki altyapı, sosyal medya hesaplarını fiziksel mal gibi birine miras bırakmayı net olarak düzenlememiştir. Ancak şu yollarla dijital miras planlaması yapılabilir:
✅ 1. Vasiyetname ile Bildirme Kişi, noter onaylı bir vasiyetname ile dijital varlıklarının kimlere ve nasıl devredileceğini belirtebilir. Örnek: “Instagram hesabımın kapatılmasını ve arşivlenmesini istiyorum. Google Drive hesabım kardeşim Ahmet’e devredilsin.”
✅ 2. Hesap Yöneticisi Atama (Platforma Göre) Bazı sosyal medya platformları, hesap sahibine önceden temsilci belirleme hakkı verir. Örneğin: Google Hesabı için “Etkin Olmayan Hesap Yöneticisi” atanabilir.
✅ 3. Avukatla Dijital Miras Planlaması Gaziantep’te bir miras hukuku avukatı aracılığıyla, kişinin tüm dijital varlıkları listelenip, vasiyetname veya miras sözleşmesi kapsamında düzenlenebilir.
Dijital Mirasla İlgili Sık Sorulan Sorular
Dijital miras tam olarak nedir?
Dijital miras, vefat eden bir kişinin sosyal medya hesapları, e-posta adresleri, bulut depolama dosyaları, kripto para cüzdanları ve diğer dijital varlıklarının yasal durumunu ifade eder. Bu dijital unsurlar da fiziksel mal varlığı gibi miras bırakılabilir.
2. Sosyal medya hesabı mirasçılara geçer mi?
Hayır, doğrudan geçmez. Her platformun kendi kuralları vardır. Mirasçılar, hesapların kapatılması veya anıtlaştırılması için başvuru yapabilir. Ancak, içeriklere doğrudan erişim genellikle kısıtlıdır.
3. Vefat eden kişinin Instagram hesabı nasıl kapatılır?
Instagram, vefat eden kişilerin hesabının kapatılması için ölüm belgesi ve kimlik gibi belgelerle başvuru kabul eder. Alternatif olarak “anı profili”ne dönüştürülebilir.
4. Facebook hesabı miras bırakılabilir mi?
Facebook, hesap sahibinin belirlediği bir “hesap yöneticisi”ne sınırlı yönetim hakkı tanır. Ancak içeriklere tam erişim sağlanamaz. Mirasçılar, hesabı anıtlaştırabilir veya kalıcı olarak silebilir.
5. Google hesabı dijital miras olarak nasıl planlanır?
Google, “Etkin Olmayan Hesap Yöneticisi” aracıyla kişi hayattayken dijital verilerini kime devredeceğini belirlemesini sağlar. Bu sayede Gmail, Google Drive gibi hesaplara erişim planlanabilir.
6. Kripto para (Bitcoin, Ethereum vb.) miras kalabilir mi?
Evet. Ancak erişim için dijital cüzdan bilgileri, özel anahtarlar ve şifrelerin mirasçılara güvenli şekilde aktarılması gerekir. Aksi halde varlıklar tamamen kaybedilebilir.
7. E-devlet üzerinden dijital miras işlemleri yapılabilir mi?
Veraset ilamı gibi temel belgeler E-devlet’ten alınabilir. Ancak sosyal medya ve diğer dijital platformlar için işlemler doğrudan ilgili şirketlerle yapılmalıdır.
8. Vasiyetnameye sosyal medya hesapları dahil edilebilir mi?
Evet. Kişi, noter onaylı bir vasiyetname ile dijital hesaplarının kim tarafından yönetileceğini, silinmesini ya da arşivlenmesini isteyebilir. Bu belge yasal dayanak sağlar.
9. Vefat eden birinin sosyal medya hesabına giriş yapmak yasal mıdır?
Hayır. Hesaba yetkisiz erişim Türk Ceza Kanunu’na göre “bilişim sistemine izinsiz giriş” suçudur. Mutlaka yasal prosedürler izlenmelidir.
10. Dijital mirasla ilgili dava açılabilir mi?
Evet. Özellikle maddi değeri olan dijital varlıklar (YouTube geliri, dijital arşiv, kripto para vb.) söz konusuysa mirasçılar arasında dava konusu olabilir. Bu durumda miras hukuku avukatından destek alınmalıdır.
Sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz:
📍 Reşat Ramazan Avukatlık Bürosu – Gaziantep
📩 İletişim sayfası üzerinden bize ulaşabilir, dijital miras planlaması hakkında miras avukatı ile danışmanlık alabilirsiniz.