Günümüzde miras planlaması yapmak, sadece mal paylaşımından ibaret değildir. Aile içi huzurun korunması, hak kayıplarının önlenmesi ve gelecekte çıkabilecek olası uyuşmazlıkların engellenmesi açısından miras sözleşmesi büyük önem taşır. Türk Medeni Kanunu’na göre, miras sözleşmesi özel ve sınırlı kurallara tabidir. Bu nedenle, hem hazırlanışı hem de uygulanışı titizlik gerektirir.
Miras Sözleşmesi Nedir?
Miras sözleşmesi, bir kişinin sağlığında yapmış olduğu, vefatı sonrasında malvarlığının kimlere ve nasıl intikal edeceğini düzenleyen resmi ve karşılıklı bir hukuki işlemdir.
Bu sözleşme, miras bırakanın iradesi ile belirli kişi(ler) arasında yapılan, iki taraflı bir anlaşmadır. Tek taraflı vasiyetnameden farklı olarak, miras sözleşmesi birden fazla tarafın rızasını içerir ve ancak karşılıklı imza ile geçerlilik kazanır.
Miras sözleşmesiyle yapılabilecek işlemler
Belirli kişilere mal bırakılması (tayinî mirasçılık),
Mevcut mirasçıların mirastan çıkarılması (ıskat),
Bazı kişilerin miras hakkından feragat etmesi,
Mal paylaşımının önceden belirlenmesi.
Yasal Dayanak: Türk Medeni Kanunu Türk Medeni Kanunu’nun 545. ve devamı maddelerinde miras sözleşmesine ilişkin hükümler yer almaktadır. Kanuna göre miras sözleşmesinin geçerli olabilmesi için özel şekil şartlarına uyulması zorunludur. Aksi halde sözleşme kesin hükümsüz olur.
Miras Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
1- Tarafların Belirlenmesi ve Hazırlık
Sözleşmeyi yapacak olan kişi (muris) ile lehine işlem yapılacak kişi veya kişiler belirlenir. Taraflar arasında güvene dayalı ve açık iradeye sahip bir uzlaşma olmalıdır.
2- Fiil Ehliyeti ve Ayırt Etme Gücü
Miras bırakan, tam ehliyetli olmalıdır. Yani reşit olmalı ve ayırt etme gücüne sahip olmalıdır. Lehtarın da imza yetisine sahip olması gerekir.
3- Resmî Şekilde Noterde Yapılmalı
Miras sözleşmesi yalnızca noter huzurunda ve resmi vasiyetname formatında yapılabilir. İçerik noter tarafından yazılır veya yazdırılır, taraflara okunur, taraflar onayladıktan sonra noter huzurunda imzalanır.
4- Sözleşmenin İçeriği
Sözleşmede yer alabilecek unsurlar: Kimlere ne tür malların bırakılacağı, Pay oranları ve özel şartlar, Mirasçılıktan çıkarma nedenleri, Şartlı mirasçılık ya da yoksunluk halleri, Birden fazla lehtara ilişkin ayrıntılı düzenlemeler.
5- Noterde Tescil ve Saklama
İmzalanan sözleşmenin bir nüshası noterde saklanır, diğerleri taraflara verilir. Taraflar, sözleşmeye ilişkin haklarını ölüm gerçekleştiğinde yasal olarak kullanabilir.
Miras Sözleşmesinin Geçerlilik Şartları
Tarafların ehliyetli olması (özellikle miras bırakan açısından tam ehliyetli olması şarttır)
Resmî vasiyetname şeklinde noter huzurunda düzenlenmesi
Açık, rızaya dayalı ve baskıdan uzak irade beyanı
Hukuka, ahlaka ve kamu düzenine aykırı olmaması
Miras bırakanın ölümünden sonra hüküm doğurması
Miras Sözleşmesi Feshi ve İptali
Miras sözleşmesi, tarafların karşılıklı rızası ile feshedilebilir. Ancak tek taraflı olarak feshedilmesi mümkün değildir. İstisnai olarak, sözleşmede bu yönde açık hüküm varsa (örneğin tek taraflı cayma hakkı tanınmışsa) bu kullanılabilir.
Ayrıca hile, aldatma, tehdit gibi hallerde sözleşmenin iptali için mahkemeye başvuru yapılabilir. Bu tür uyuşmazlıklarda hukuki destek alınması gerekir.
Miras Sözleşmesinin Avantajları
Miras paylaşımı önceden netleştiği için aile içinde anlaşmazlık ihtimali azalır.
Miras bırakanın istekleri yasal güvence altına alınır.
Mirasçılar, ne alacaklarını bilir ve planlama yapabilir.
Vasiyetnameye kıyasla daha güçlü bir belge niteliği taşır.
Mirasçılıktan feragat veya çıkarma işlemleri açıkça düzenlenebilir.
Gaziantep’te Miras Sözleşmesi Yapmak İçin Avukat Desteği Şart mı?
Miras sözleşmeleri ciddi sonuçlar doğurur ve teknik anlamda yüksek hassasiyet gerektirir. Bu nedenle sürecin başından sonuna kadar miras hukuku konusunda uzman bir avukattan hukuki danışmanlık alınması şarttır.
Reşat Ramazan Avukatlık Bürosu olarak, Gaziantep’te miras avukatı olarak planlaması, sözleşme hazırlanması, noter süreci takibi ve olası hukuki uyuşmazlıklarda müvekkillerimize profesyonel destek sunuyoruz.